PANDEMIE | ERGONOMIE
Als anderhalve meter afstand moet worden aangehouden tussen twee operators in een control room, dan moet er rekening worden gehouden met het bewegen van de operator achter de desk. Omdat er veelal meerdere beeldschermen op de desk staan, zal de operator vaker dan in een normale kantooromgeving zijwaarts bewegen. Daarnaast moet er rekening worden gehouden met naar voren buigen en naar achteren leunen.
Naast elkaar en tegenover elkaar werken
In onderstaande afbeelding is uitgerekend hoe groot een control room desk moet zijn om zonder afscherming naast elkaar of tegenover elkaar veilig te kunnen werken.
Afbeelding E1: anderhalve meter voor en naast de operator
Toelichting bewegingszone
Voor de breedte van de bewegingszone is uitgegaan van de norm voor bewegingsruimte onder de desk en het links en rechts bewegen met een breedte van een 32 inch beeldscherm. Bij een desk met meer dan vier beeldschermen, is het daarom goed om op de desk of op de vloer de bewegingszone te markeren.
Geen afscherming nodig bij desk breedte groter of gelijk 265 cm
Uitgaande van de ergonomische normen , rekening houdend met een onderlinge afstand van 150 cm tussen twee operators en een bewegingsruimte van 120 cm in zijwaartse richting, kan veilig naast elkaar worden gewerkt als de desk tenminste 265 cm breed is en de desks 5 cm uit elkaar staan. Het is wel aan te bevelen het gebied te markeren waar binnen de bureaustoel moet blijven.
Geen afscherming nodig bij desk diepte groter of gelijk 96 cm
Uitgaande van de ergonomische normen en rekening houdend met een onderlinge afstand van 150 cm tussen twee operators, kan veilig tegenover elkaar worden gewerkt als de desk tenminste 96 cm diep is en de desks 5 cm uit elkaar staan.
Bij een kleinere desk desk moeten aanvullende maatregelen worden getroffen. Hierbij valt te denken aan het vrijhouden van een desk of het afschermen van de operator. Zie de onderdelen afscherming en bescherming.
Rug-aan-rug werken
In onderstaande afbeelding is uitgerekend hoe ver de desks uit elkaar moeten staan om zonder afscherming rug-aan-rug veilig te kunnen werken.
Afbeelding E2: anderhalve meter achter de beide operators bij rug-aan-rug werken
Geen afscherming nodig bij tenminste 270 cm tussen desks
Uitgaande van de ergonomische normen en rekening houdend met een onderlinge afstand van 150 cm tussen twee operators, kan veilig rug-aan-rug worden gewerkt als de desks tenminste 270 cm uit elkaar staan.
Als dit niet mogelijk is dan moeten aanvullende maatregelen worden getroffen. Hierbij valt te denken aan het vrijhouden van een desk of het afschermen van de operator. Zie hiervoor het onderdeel afscherming.
Voordeel van rug-aan-rug werken
Voordeel van deze opstelling is wel, dat de operators niet in elkaars richting praten of ademen. Zolang één van de operators zich niet omdraait, kan worden beargumenteerd dat ook bij minder dan 150 cm afstand van elkaar relatief veilig worden gewerkt.
Aandacht voor achterlangs passeren!
Als in bovenstaande afbeelding tussen de beide werkplekken moet worden doorgelopen om een naastgelegen werkplek te bereiken, dan is 480 cm afstand tussen de desks nodig om op 150 cm afstand van de beide operators tussendoor te kunnen passeren. Deze afstand zal in praktijk veelal niet maakbaar blijken. Zie het onderdeel achterlangs passeren onder aan deze pagina.
Achter elkaar werken
In onderstaande afbeelding is aangegeven hoe ver de desks uit elkaar moeten staan om zonder afscherming achter elkaar in een klaslokaal opstelling veilig te kunnen werken.
Afbeelding E3: andere halve meter voor en achter de operator bij achter elkaar werken
Bij achter elkaar werken moet de afstand worden uitgerekend
Als achter elkaar wordt gewerkt, dan is de afstand die moet worden aangehouden tussen de desks afhankelijk van de diepte van de desk. De afstand kan als volgt worden berekend: 60 cm (naar achteren leunen) plus 150 cm (de aan te houden afstand) minus de diepte van de desk verminderd met 24 cm (naar voren buigen). Bij een desk van 100 cm diep is dit dus een afstand van 134 cm.
Als dit niet mogelijk is moeten maatregelen worden getroffen. Zie hiervoor het onderdeel afscherming.
Aandacht voor achterlangs passeren!
Als in bovenstaande afbeelding de bovenste werkplek bezet is, dan is 270 cm tussen de desks nodig om 150 cm van de bovenste operator nodig om achterlangs te kunnen passeren. Ook deze afstand zal in praktijk niet maakbaar blijken. Zie het onderdeel achterlangs passeren onder aan deze pagina.
In de flank werken
In onderstaande afbeelding is uitgerekend ver control room desks uit elkaar moeten staan om zonder afscherming in elkaars flank veilig te kunnen werken.
Afbeelding E4: andere halve meter tussen de operators bij in de flank werken
Bij in de flank werken moet de afstand worden uitgerekend
Als in de flank wordt gewerkt, dan is de afstand die moet worden aangehouden tussen de desks afhankelijk van de breedte en de diepte van de desk. De afstand kan als volgt worden berekend: 150 cm (de aan te houden afstand) minus de diepte van de desk verminderd met 24 cm (naar voren buigen) minus de helft van de breedte van de desk verminderd met 120 cm (de breedte van de bewegingszone).
Als dit niet mogelijk is dan moeten aanvullende maatregelen worden getroffen. Hierbij valt te denken aan het vrijhouden van een desk of het afschermen van de operator. Zie de onderdelen afscherming en bescherming.
Achterlangs passeren
In onderstaande afbeelding is uitgerekend hoe ver achter een desk moet worden langsgelopen om zonder afscherming of bescherming veilig te kunnen werken.
Afbeelding E5: passeren op andere halve meter achter de operator
Achterlangs passeren moet op tenminste 210 cm van de desk
Waar normaal 90 + 30 cm wordt aangehouden voor achterlangs lopen, moet om 150 cm afstand aan te houden, op 210 cm afstand worden gepasseerd. Dit is exclusief de verkeersruimte van tenminste 60 cm.
Dit zal in control rooms de grootste uitdaging blijken!
Een mogelijke oplossing is er voor zorg te dragen dat een desk altijd aan de verkeersruimte grenst. Dan kan immers de werkplek zonder iemand te hoeven passeren worden bereikt. Bij drie desks naast elkaar is dit echter al niet meer mogelijk en zal de middelste desk vrij moeten worden gelaten.
Kans op besmetting bij achterlangs lopen
Het aanhouden van de anderhalve meter afstand is vooral om te voorkomen dat bij het praten met een normaal volume grote druppels (groter dan 5 micron) de gesprekspartner bereiken. Er kan daarom worden beargumenteerd dat bij achterlangs lopen om de eigen werkplek te bereiken - zonder te spreken - ook minder dan 150 cm afstand kan worden aangehouden. Bovendien is degene die achterlangs loopt maar heel kort in de buurt van een operator, waardoor de kans op besmetting vele malen kleiner is dan wanneer lange tijd naast elkaar wordt gewerkt.
Als de anderhalve-meter-maatregel strikt moet worden aangehouden en/of de operator aan een drukke verkeersruimte zit en er toch minder dan 270 cm ruimte achter een desk is, moeten maatregelen worden getroffen. Zie hiervoor de onderdelen afscherming en bescherming.
Voorlangs of langs de zijkant passeren
In onderstaande afbeelding is uitgerekend hoe ver voor of langs een desk moet worden gelopen om zonder afscherming of bescherming veilig te kunnen werken.
Afbeelding E6: passeren op andere halve meter voor of naast de operator
Bij voorlangs of langs de zijkant passeren moet de afstand worden uitgerekend
Als voorlangs of langs de zijkant moet worden gepasseerd, dan is de afstand die moet worden aangehouden tussen en het looppad afhankelijk van respectievelijk de diepte of de breedte van de desk. Deze kunnen als volgt worden berekend:
Als dit niet mogelijk is moeten maatregelen worden getroffen. Zie hiervoor de onderdelen afscherming en bescherming.
BRONNEN: TNO, NEN 1824, NEN-EN 527-1, NEN-EN-ISO 11064-4, NEN-spec 2: Ergonomische eisen kantoorwerkplekken in het kader van COVID-19